Wandelreis Bhutan | Druk Path
Land informatie

Landschap, ligging en bevolking Bhutan

Bhutan is een relatief klein land dat ligt ingeklemd tussen India en China. Het heeft een oppervlak van 47.000 vierkante kilometer en is daarmee iets groter dan Nederland (ter vergelijking: Nederland heeft een oppervlak van 41.528 vierkante kilometer waarvan ruim 18% bestaat uit water). Het land is volledig omgeven door land en heeft derhalve geen aansluiting met zee. Bhutan is gelegen in het oostelijk deel van de Himalaya-bergketen, is daarmee zeer bergachtig en kent toppen van meer dan 7000 meter hoog. De hoogste berg is de Kula Kangri (7553 meter). In het zuiden bevinden zich de lagere oorden, dichtbeboste en vruchtbare valleien waardoorheen rivieren lopen die uiteindelijk, stroomafwaarts, uitmonden in de heilige Brahmaputra-rivier in India. Ook rijstvelden maken deel uit van het laagland. 
Het hooggebergte van de Himalaya maakt een groot deel van het land onbewoonbaar. Het land bestaat voor ongeveer driekwart uit bossen. Ruim een kwart van het grondgebeid van Bhutan is beschermd natuurgebied. Tien procent van Bhutan’s oppervlakte is geschikt voor landbouw. 
Naar schatting* (* maart 2008) wonen er in geheel Bhutan ruim 2 miljoen inwoners (ter vergelijking: Nederland kent op een kleiner oppervlak ruim 16 miljoen inwoners). Andere bronnen houden het inwonerstal van Bhutan op slechts 600.000. 
De hoofdstad van het land is Thimphu, al voldoet de stad nauwelijks aan ons beeld van het woord hoofdstad. Stoplichten zijn er niet te vinden en straatnamen en bewegwijzering kent men niet of nauwelijks. Het straatbeeld wordt gevormd door kleurrijke en verfijnde houten huizen en winkeltjes in combinatie met authentiek geklede mensen en monniken in hun rode pijen. Ze zouden zo uit een middeleeuws schilderij kunnen zijn gestapt. 
Voormalige winterhoofdstad is Punakha. Gedurende de winter resideerde de koning hier in een immense dzong die maar liefst 21 tempels bevat. Nu is Punakha een heilige plek waar de dzong en het gebalsemde lichaam van de stichter van Bhutan de voornaamste plek innemen. 
Het land is nagenoeg geheel afgesloten van de buitenwereld. De enige manier om Bhutan over land binnen te komen is vanuit India via de zuidelijk gelegen grensstad Phuentsholing. Het land kent 2 belangrijke wegen waaraan de meest belangrijke steden gelegen zijn. Spoorwegen of een binnenlandse vluchten zijn onbekende begrippen in dit land. Het internationale vliegveld, dat onlangs volledig gerenoveerd is, is naar zeggen het enige stukje ‘rechte’ weg dat in Bhutan te vinden is. De huidige bewindslieden moderniseren de infrastructuur van het land echter in rap tempo. 

Klimaat in Bhutan

Zomer (moesson) (juni t/m september) 
Vanaf begin juni staat Bhutan onder invloed van een zuidoostelijke wind die warme en vochtige lucht aanvoert van de Golf van Bengalen. Deze tijd kenmerkt zich door veel neerslag en bewolking, hoewel er soms ook drogere periodes zullen voorkomen. Op trek zul je over het algemeen weinig uitzichten hebben. De paden worden modderig en glibberig en er zijn in de bossen veel bloedzuigers. De natuur is op z`n uitbundigst maar al met al is het niet zo’n aantrekkelijke periode om een trek te maken. 

Herfst (oktober t/m december) 
De moesson kan soms voortduren tot half oktober. Net na de moesson is het vooral in de dalen erg warm, vochtig en groen. `s Morgens kun je genieten van heldere vergezichten; `s middags hullen de sneeuwtoppen zich vaak in wolken. Later in het najaar wordt het steeds koeler. Vooral op grote hoogte is het `s nachts erg koud en de kans op regen wordt steeds kleiner. Deze periode is zeer geschikt voor het maken van elke trek. 

Winter (januari en februari) 
Ergens tussen half december en half januari is er een korte neerslagperiode die de overgang naar de winter inluidt. In de lagere dalen van Bhutan blijft de temperatuur aangenaam (15-20 graden). Hogerop raken de passen dichtgesneeuwd en dalen de temperaturen tot -30 graden (op 3500 m) of lager (hogerop). De dagen zijn wat korter. 

Voorjaar (maart t/m mei) 
De overgang tussen de winter en zomer is meestal kort. In maart kan het al behoorlijk warm zijn en mei is de warmste maand van het jaar. Naarmate de moesson nadert valt er steeds vaker een verkoelend buitje. In deze tijd bloeien de rododendrons en magnolia’s: bossen vol met rode, roze en witte bloemen. De valleien zijn prachtig groen van kleur. In de dalen is het soms wat heiig door stofdeeltjes. De paden zijn vaak spectaculair met soms nog veel sneeuw en veel bloemen en meestal goede uitzichten op de besneeuwde toppen. Ook dit seizoen is ideaal voor het maken van een mooie tocht. 

Daarnaast kan nog een globale indeling gemaakt worden naar hoogte 
Het zuiden is over het algemeen tropisch warm, het midden van het land kent een gematigde temperatuur en in het noorden is het over het algemeen hoger, droger en natuurlijk kouder.

Volk, taal en godsdienst in Bhutan

De lokale naam van Bhutan is Druk Yul en betekent letterlijk ‘land van de donderdraak’. De draak staat symbool voor het land, hetgeen o.a. tot uitdrukking komt in de nationale vlag en het nationale wapen. Ook tijdens het belangrijkste festival, het Tsechu-festival, kom je vele uitbeeldingen van en verwijzingen naar de draak tegen. Dit Tsechu-festival vindt op verschillende plaatsen en data plaats. De gehele bevolking komt dan in traditionele kleding naar de kloosterburchten (dzongs), met hun vele gangen, binnenplaatsen, gebedsruimtes en tempels. Hier worden spectaculaire maskerdansen opgevoerd (chams) en er wordt soms een enorme thangka over de kloostermuur of bergwand uitgerold. Het Tsechu-festival moet gezien worden als een strijd tussen het goed en kwaad. Deze strijd wordt tot uiting gebracht in de chams (maskerdansen), in offers en gebeden. 
De bevolking bestaat voor het grootste deel uit Ngalop-mensen, die verwant zijn aan Tibetaanse groepen. Verder kent het land Lhotshampa, een Nepalese bevolkingsgroep die over het algemeen herkenbaar is aan hun hoofddeksel: de topi, en Sharchop, zij zijn oorspronkelijk afkomstig uit Assam. 
Het bijzondere aan dit land is dat de tijd er lijkt stil te staan. Het is het meest authentiek gebleven land, hetgeen voornamelijk te danken is aan de voormalige koning Wangchuk, die voor Bhutan een toekomst voor ogen had waarin behoud van de eeuwenoude cultuur centraal stond. Zijn beleid kwam o.a. tot uiting in de plicht om de traditionele kleding te dragen. Verder werd (en wordt) een teveel aan toerisme nog steeds vermeden. Men gaat er van uit dat het toerisme niet te koste mag gaan van de eigen cultuur en religie. De hoogte van het te betalen bedrag reguleert (beperkt automatisch) het aantal toeristen. De toeristen die ondanks de hoge prijs naar Bhutan reizen krijgen dan ook wel een eerste klas behandeling zowel in de hotels als op de trekkings! Het geheel heeft Bhutan gemaakt tot een authentieke, bijzondere bestemming waar wel een prijskaartje aan hangt. 

De officiële taal is het Dzongkha, maar het land kent ook verschillende andere talen en dialecten die zijn meegebracht uit de oorspronkelijke woongebieden, Nepal, Tibet en het in Noord-Indië gelegen deelstaatje Assam. 

De officiële religie van het land is het Mahayana boeddhisme. 
Ongeveer 75% van de bevolking hangt de Mahayana stroming in het Boeddhisme aan. De tweede religie wordt gevormd door het Hindoeïsme. 
Over beide godsdiensten vind je hierna enige algemene achtergrondinformatie. 

Religie neemt in het leven van de Bhutanees een veel centralere plaats in dan bij ons. Iedereen is er dagelijks uitgebreid mee bezig; van wierook branden in de morgen (een rituele reiniging), het brengen van offers aan de desbetreffende goden tot het tempelbezoek en het deelnemen aan de grote feesten 

Boeddhisme 
Het Boeddhisme vindt zijn oorsprong in de leer van Siddhartha Gautama, die rond 553 v. Chr. werd geboren in Lumbini, een dorp in de Nepalese Terai, 250 km ten zuidwesten van Kathmandu. Toen hij 29 jaar was verliet Gautama zijn huis en gezin en mediteerde zes jaar, tot hij uiteindelijk tot het ware inzicht kwam. Vanaf dat moment stond hij bekend als de Boeddha, de Verlichte, en wijdde hij de rest van zijn leven aan het prediken van zijn leer. 
Hij nam het basisconcept van het hindoeïsme over, maar gaf hieraan een andere interpretatie: hij wilde de betrokkenheid bij de ethiek van het godsdienstig leven in ere herstellen, een betrokkenheid die was verstikt in talloze rituele details en verering van uiterlijkheden. 
Gautama verkondigde de vier edele waarheden: alle bestaan is lijden; begeerte eindigt in nirvana; nirvana, de verlossing die voortkomt uit de vernietiging van alle begeerte en het opgaan in de volledige rust, kan worden bereikt via het achtvoudige pad. (Met andere woorden: de waarheid van het lijden; die van de oorsprong van het lijden; die van de vernietiging van het lijden en die van de weg die naar de vernietiging van het lijden leidt. Deze weg is het edele achtvoudige pad: de juiste mening, de juiste gedachte, het juiste woord, de juiste daad, het juiste gedrag, het juiste streven, de juiste bezinning en de juiste meditatie.) Dit pad naar het nirvana is een individuele strijd en heeft als resultaat de overgang van het individuele Zelf naar het eeuwige Zelf. Elk mens moet op eigen kracht het nirvana zien te bereiken; priesterlijke rituelen en kaste-voorschriften kunnen daarbij niet helpen. 

Hoewel het Hindoeïsme en het Boeddhisme het concept van het opgaan van het individu in de kosmische ruimte als het einde van het bestaan gemeen hebben, verschillen zij wat betreft de middelen om dit te bereiken. Boeddhistische gelovigen zijn natuurlijk sterk beïnvloed door hun contacten met Hindoes. Het gevoel van verbondenheid tussen de twee godsdiensten gaat zelfs zover, dat beide geloofsgemeenschappen vaak dezelfde tempels gebruiken en dezelfde goden aanbidden. Terwijl het tantrisme een geheel eigen weg opging, nam de boeddhistische gemeenschap veel hindoeïstische denkbeelden en goden over. 
De twee belangrijkste stromingen in het boeddhisme zijn het hinayana, dat de vroegste stroming is, en het mahayana, dat zich rond het begin van de christelijke jaartelling ontwikkelde en meer was gebaseerd op het voorbeeld van de boeddha dan op zijn specifieke uitspraken. 
Het Bhutaanse boeddhisme kenmerkt zich door een dosis humor en onderscheidt zich met zijn zinnelijke levenslust van de spirituele sereniteit van het bekendere Theravada-boeddhisme. Seksuele symboliek (onder meer vertegenwoordigt in de aanwezigheid van fallus symbolen) speelt een grote rol in Bhutan, ingegeven door de gedachte dat vleselijke omgang kan leiden tot verlichting.

Middelen van bestaan in Bhutan

Al met al heeft het beleid van koning Wangchuk het land in economische termen geen welvaart gebracht. Het is één van de armste en minst ontwikkelde landen ter wereld. De middelen van bestaan worden voornamelijk gevormd door bos- en landbouw. Daarnaast zijn er veel in stand gebleven ambachten, zoals het weven van de traditionele schort (= gho). De vervaardiging van een schort duurt 6 tot 12 maanden. 
Toerisme wordt bemoeilijkt doordat iedere dag dat je in het land verblijft een bedrag van +/- 200 aan Amerikaanse dollars uitgeven moet worden. Dit bedrag is inclusief hotel, transport etc. 
De infrastructuur van het land is beperkt tot ontwikkeling gebracht. Het bergachtige terrein is de voornaamste oorzaak van. 
Er is nagenoeg geen industrie in Bhutan, al zijn er de laatste jaren een aantal waterkrachtcentrales gebouwd. Die elektriciteit die deze centrales opwekken, wordt voor een belangrijk deel aan India verkocht. 
Opmerkelijk uitgangspunt is dat voormalig koning Jigme Singye Wangchuck een groot voorstander was om de welvaart niet alleen op basis van economische maatstaven te meten, maar ook op basis van niet geld-gerelateerde zaken zoals geluk en geestelijke en sociale ontwikkeling. Deze iets minder materialistische maatstaf voor ontwikkeling wordt uitgedrukt in het zogenaamde Bruto Nationale Geluk. Dit BNG heeft 4 pijlers: duurzame ontwikkeling, milieubehoud, cultuurbescherming en goed bestuur.

Geschiedenis van en politiek in Bhutan

In de 19e eeuw kwam het land onder Britse invloed vanuit India. In 1865 tekenden Engeland en Bhutan het Verdrag van Sinchulu waarin Bhutan jaarlijks een geldsom zou ontvangen in ruil voor het afstaan van land dat grensde aan Brits India. Met hulp van de Britten werd in 1907 een monarchie in het leven geroepen. In 1910 werd het land een Brits protectoraat. Het buitenlandbeleid werd door het Verenigd Koninkrijk bepaald, terwijl er intern weinig bemoeienis was met het land. Na 1947 nam India de rol van Engeland over, toen India onafhankelijk werd. India en Bhutan sloten twee jaar later een verdrag waarin Bhutan de gebiedsdelen die het eerder aan de Britten had afgestaan terugkreeg, waarin de hoogte van jaarlijkse subsidies aan Bhutan werd vastgesteld, en waarin bepaald werd dat India een belangrijke stem had in het defensie- en buitenlands beleid van Bhutan. 
Pas in 1950 schafte de koning het feodale stelsel met zijn lijfeigenschap af in Bhutan. 
Extern is Bhutan met name gericht op India, omdat de grens tussen China en Bhutan volledig gesloten is en er geen formele diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen bestaan. Bhutan heeft anno 2008 internationale betrekkingen met slechts 21 landen. Eén van die landen is Nederland. Kroonprins Willem Alexander en Maxima brachten in oktober 2007 een bezoek aan Bhutan. 

Na etnische spanningen in 1990, is de huidige interne politiek is erop gericht dat alleen de oorspronkelijke Bhutanees in het land mag blijven. Dit heeft tot gevolg gehad dat meer dan 100.000 Indiërs, Tibetanen en Nepalezen gevlucht zijn naar aangrenzende landen. Met name naar het oosten van Nepal waar zij in vluchtelingenkampen leven. 
Bhutan is het enige boeddhistische koninkrijk ter wereld. Het is een monarchie met koning Jigme Khesar Namhyel Wangchuk als staatshoofd en hoofd van de regering. Hij nam in 2006 als vijfde koning het stokje over van zijn vader die 33 jaar aan de macht was. Begin 2007 werd het verdrag met India heronderhandeld, waardoor Bhutan iets meer zeggenschap heft gekregen waar het zijn buitenlands beleid betreft – al overlegt Bhutan in deze nog steeds met India. Speerpunten in de binnenlandse politiek zijn gericht op scholing en het ontwikkelen van een goed functionerend overheidsapparaat. Daarnaast is een begin gemaakt met een meer democratische bestuursvorm. De vader van de huidige koning heeft al de eerste aanzet daartoe gegeven omdat hij “het onverstandig vond dat de macht in een klein, zwak land als Bhutan volledig in handen is van een persoon (lees de monarch), die deze macht door geboorte had gekregen in plaats van op grond van zijn kunde”. De troonsafstand van de koning kan gezien worden als een zeer boeddhistische vorm van onthechting. Eind maart 2008 werden de eerste democratische verkiezingen gehouden. Hieraan nemen slechts twee politieke partijen deel, die qua programma weinig van elkaar verschillen. De meeste inwoners wantrouwden de gang naar democratie en waren bang voor chaotische taferelen als in India en Nepal. Zij hadden vrede met de oude situatie en kozen de partij die qua beleid het meeste leek op dat van de koning. Anno 2008 gaat Bhutan – net als Nederland - dus verder als een constitutionele monarchie.

Gewoontes/gedragscodes in Bhutan

Er zijn een aantal zaken, die je bij ontmoetingen met Bhutanezen het oog moet houden. Hoewel de bevolking vanouds zeer tolerant en gastvrij is, zijn er een aantal gedragingen die beslist ongepast zijn. 
De meest opmerkelijke daarvan is dat Bhutan het enige land ter wereld is waar roken geheel verboden is. Wie een sigaret rookt of sigaretten verkoopt kan een zware straf verwachten. 

De nationale sport in Bhutan is boogschieten. De pijlen leggen afstanden af van meer dan 120 meter. De toernooien en competities zijn omgeven door tradities, spirituele gebruiken en drank (arra). Een belevenis om mee te mogen maken.

Eten en drinken in Bhutan

Emadatse is het nationale gerecht van Bhutan. Het is een chili die met een kaassaus en rode of witte rijst geserveerd wordt. Over het algemeen zijn de emadatses op het toeristenmenu aangepast aan de smaakpapillen van de toerist en iets minder scherp van smaak. Naast emadatse worden momo’s (een pasta-achtig deeg gevuld met vlees of groenten) en noodles veel genuttigd. Vlees, kip en vis en een rijke variatie aan groenten vormen meestal onderdeel van de warme maaltijd. In de hotels worden de maaltijden vaak in buffetstijl geserveerd. 
Water tijdens de trek wordt gekookt. Buiten de trek adviseren wij mineraalwater te drinken. Het drinken van kraanwater raden wij af.

Milieu

HT Wandelreizen voert reizen uit naar verre bestemmingen waar het massatoerisme (nog) niet is doorgedrongen. Wij zijn ons ervan bewust dat we reisproducten aanbieden en verkopen die in vele opzichten milieubelastend zijn en kunnen zijn. Zowel de afstanden die worden gevlogen als ook de kwetsbaarheid van de verschillende gebieden in ecologische en in culturele zin dwingen ons de grootste zorg in acht te nemen bij het aanbieden en uitvoeren van deze reizen. 
HT Wandelreizen wil haar verantwoordelijkheid t.a.v. het milieu nemen om zoveel mogelijk te waarborgen dat we ook in de verre toekomst nog van deze prachtige plekken op onze planeet kunnen genieten. 

Het beleid van HT Wandelreizen kent in dit opzicht een aantal richtlijnen: 
– Op trektocht wordt voor zover mogelijk op gas / petroleum gekookt; houtkap wordt geheel vermeden (een kampvuur van gesprokkeld hout is soms echter onontbeerlijk voor maaltijden en warmte voor dragers). 
– We laten geen afval achter. Schillen worden begraven, papier verbrand en blikjes en folie etc. wordt mee teruggenomen. 

We vragen jou als deelnemer het volgende in acht te nemen: 
- Op trektocht de vegetatie ongemoeid te laten. 
- Alle afval te verzamelen, collectief te verbranden en daarna met aarde te bedekken, dan wel mee te nemen/geven tot het eind van de tocht. 
- Je behoefte te doen op veilige afstand van bronnen en rivieren. 
- Te beseffen dat voor warm watergebruik in bergdorpen meestal hout verstookt wordt. 
- Liever geen pennen, ballonnen e.d. uit te delen. 
- Batterijen mee terug te nemen naar Nederland. 


Batterijen 
In veel derde wereldlanden functioneert het afval ophaal- en verwerkingssysteem niet of nauwelijks; zeker niet naar onze maatstaven van duurzaamheid. Het weggooien van giftige batterijen is een groot probleem voor de drinkwatervoorziening. Daarom willen we graag hier een steentje bijdragen aan het voorkomen van veel ellende op lange termijn. Neem batterijen dus mee terug naar Nederland. 

Lege batterijen? Lever ze in en win! 
Win reischeques met lege batterijen! 
Heb je 10 lege batterijen? Dan maak je kans op een van de vele reischeques. 

Wat moet je doen`
Doe 10 lege batterijen in een zakje. Schrijf je naam, adres, postcode, woonplaats en telefoonnummer op een briefje en stop dat erbij. Deponeer het zakje vervolgens in de inzamelton bij een van de duizenden inleverpunten. 

Waar kun je de lege batterijen inleveren`
Supermarkten, winkels (kijk op legebatterijen.nl welke supermarkten en winkels meedoen aan de actie), gemeentedepot / milieustraat of chemokar 

Actievoorwaarden 
Kijk voor meer informatie over de actie op legebatterijen.nl. Organisator: Stichting Batterijen, Postbus 719, 2700 AS Zoetermeer. 

Souvenirs van bedreigde dieren en planten 
Het Wereld Natuur Fonds voert campagne over souvenirs van wilde dieren en planten. In de campagne roept het Wereld Natuur Fonds op dit soort souvenirs niet te kopen en de natuur op vakantiebestemmingen te laten zoals die is, zodat we over 10 jaar nog steeds kunnen genieten van die prachtige en onmisbare natuur. Wat veel mensen ook niet weten is dat zij een fikse boete riskeren bij de douane. Want souvenirs van beschermde dieren en planten mogen helemaal niet, of alleen met de juiste vergunningen worden ingevoerd. 

Er is een top 10 van bedreigde dieren en planten waarvan veel souvenirs in beslag worden genomen door de douane. Meegebracht door toeristen die vaak niet wisten dat het helemaal niet of alleen met speciale vergunningen mag. 
Top 10 van dier- en plantensoorten die vaak de dupe worden van de handel in souvenirs: 

* Koralen 
* Grote Schelpen 
* Olifanten 
* (Zee) schildpadden 
* Grote Katten 
* Slangen en hagedissen 
* Krokodillen 
* Papegaaien 
* Vlinders 
* Orchideeën en cactussen 

Natuurlijk kun je ook souvenirs tegenkomen van dieren of planten die hierboven niet zijn genoemd. Als ze zijn gemaakt van wilde dieren of planten, wordt er aangeraden om bij twijfel niet te kopen. Het gaat immers om meer dan regels en boetes. De prachtige natuur op vakantiebestemmingen blijft behouden door te kijken, en niet te kopen. 

Welke bedreigde planten en dieren leven er in Azië? En wat zijn de meest voorkomende souvenirs van deze soorten die je op je reis kunt tegenkomen? Kijk voor meer informatie op de website van het WNF.